مراجعه به ادامه مطلب..........................

دوزیستان، دستگاه های بدن



در اغلب کتاب های زیست شناسی برای مطالعه ی بهتر هر یک از رده های جانداران یکی از انواع را به عنوان نماینده مورد بررسی قرار می دهند.

در این مطلب جهت بررسی بیش تر دوزیستان، قورباغه را به عنوان نماینده ی این رده مورد مطالعه قرار می دهیم.



قورباغه مانند سایر مهره داران دارای لوله ی گوارش و غدد گوارشی است. که مجموعا دستگاه گوارش را تشکیل می دهند.

لوله گوارش از مری(Esophagus) ، معده (stomach) و روده ی کوچک(Small intestine)، روده بزرگ(large intestine) و کلواک (Cloaca) تشکیل شده است.



کلواک کیسه ای است که مدفوع، ادارا و سلول های جنسی به آن وارد می شوند. و از طریق مخرج، در انتهای بدن به خارج راه دارد و علاوه بر دوزیستان، در خزندگان و پرندگان نیز دیده می شود.


لوله ی گوارش عضلاتی دارد که با انقباضات خود، اولا باعث مخلوط شدن غذا با شیره های گوارشی می شود و دوما آن را به جلو می راند.



غدد گوارشی عبارتند از:

کبد، لوزالمعده (پانکراس) و غدد کوچک موجود در دیواره لوله ی گوارش کبد(Liver) چند قسمتی است و صفرا می سازد. صفرا در کیسه ی صفراوی جمع می شود و از آن جا وارد روده ی کوچک می شود.



لوزالمعده (Pancreas ) هم در نزدیکی معده قرار دارد. و شیره ی گوارشی خود را از طریق مجرای صفراوی وارد روده می کند. این شیره به همراه ترشحات غدد کوچکی که در بافت درون معده و روده قرار دارند. آنزیمی های لازم را برای گوارش غذا ترشح می کنند.


دستگاه دفع



اندام های اصلی دفع مواد زاید یک جفت کلیه (kindey) است. البته باید در نظر داشت که در قورباغه پوست بدن در دفع دی اکسید کربن نقش حیاتی دارد.




کلیه ها نسبتا بزرگند و در طرفین ستون مهره ها قرار دارند.


اوره، نمک ها و آب اضافی، به وسیله ی واحد های سازنده ی کلیه ها از شبکه مویرگی گرفته می شوند و از طریق دو مجرا به نام میزنای(Ureter)، وارد مثانه(Bladder) و از آنجا به کلواک می ریزد.


دستگاه گردش خون

در حالت نوزادی شبیه ماهی است اما در قورباغه های بالغ قلب سه حفره ای و شامل دو دهلیز و یک بطن است و در دو مسیر درجریان خون وحود دارد.


گردش شش و گردش عمومی

خون اکسیژن دار از شش ها به وسیله ی سیاه رگ های ششی وارد دهلیز چپ شده و خون تیره ی همه اندام ها به وسیله ی بزرگ سیاه رگ ها وارد دهلیز راست می شوند. با انقباض هر دو دهلیز خون وارد بطن شده و خون تیره و روشن با هم مخلوط می شوند. به همین دلیل گردش خون در قورباغه ناقص است. سپس بطن با انقباض خود، خون را از یک سو وارد سرخ رگ ششی و از سوی دیگر وارد آئورت می کند. آئورت انشعاباتی دارد که در سراسر بدن شبکه های موی رگی را تشکیل می دهند.


دستگاه تنفس

در قورباغه بالغ شش ها، پوست و بافت پوششی درون دهان، دستگاه تنفس را تشکیل می دهد.



شش هایی که کوچک، ساده و چین خورده اند، اما چین خوردگی آن ها به اندازه ی مهره داران برتر نیست.

وقتی قورباغه هوا را در درون دهانش محبوس می کند، تنفس دهانی انجام می دهد. پوشش نازک دهان، رطوبت کافی و رگ های خونی فراوانی در این اندام، آن را برای تنفس مناسب ساخته است.

قورباغه در حالتی که فعالیت کمتری دارند مثلا در زمستان می توانند درون لجن های کف آب گیر مدفون شوند.

در این حالت قورباغه از طریق پوست تنفس می کند. تا هنگامی که قورباغه آرام و در حالت رخوت است، تنفس پوستی انجام می شود.

اما در حالت فعالیت مثلا به هنگام شنا کردن به اکسیژن بیش تری نیاز دارد. بنا براین به طور منظم برای نفس کشیدن به سطح آب می آید.


دستگاه عصبی

شامل مغز، نخاع و اعصاب است.



مغز در جمجمه قرار دارد و نسبت به مغز ماهی توسعه یافته تر است.

از دو نیم کره، لب های بویایی، مخچه و بصل النخاع تشکیل شده است.

بصل النخاع به نخاع کوتاهی که در ستون مهره ها جای دارد متصل می شود.



اندام های حسی

شامل گوش میانی و درونی، چشم ها (به جز سی سیلن ها که چشم ندارند) با پلک و غدد اشکی.

جوانه های چشایی درون زبان و دهان و گیرنده های بویایی در حفره های بینی