چگونگی بازیابی فایل های پاک شده



همه ما با این مشکل روبرو شده ایم که ناگهان کامپیوتر فایل یا پوشه هایی را به دلیل مشکلات سخت افزاری یا بدافزارها از دست می دهد. برخی مواقع هم اشتباهات جبران ناپذیر خود و اطرافیان مان باعث می شود که فایل ها از روی سیستم پاک شده و به دیار باقی بشتابند! اگر فایل های پاک شده چیزی مانند کدها یا عکس و فیلم آماده تحویل به مشتری، یا کل پروژه پایان نامه تحصیلی باشد، که دیگر باید خیلی آدم خوش بنیه ای باشید تا کارتان به اورژانس نکشد.

اما در بدترین حالت ها هم باز جای امیدی باقی است. ممکن است فایل های شما هنوز جایی روی هارد دیسک تان زنده بوده و فقط راه خود را گم کرده باشند. تنها کاری که باید بکنید، یادگیری شیوه یافتن آنها در باتلاق هارد دیسک سیستم است. شاید با استفاده از ابزار و شیوه درست، یافتن فایل های پاک شده تنها به سادگی چند گام کوتاه باشد. اما باید شانس خوبی هم داشته باشید. پس در آخرین درس این دوره به سراغ روش هایی می رویم که می توان با آنها فایل های پاک شده را بازیابی کرد هر چند این یک شیوه تضمین شده نیست اما همیشه این امکان وجود دارد که شانس بازیابی داشته باشید. ضمنا با دانستن این روش ها می توانید به دوست تان هم که اطلاعاتش را از دست داده کمک کنید. فراموش نکنید بعد از بازیابی اطلاعات حتما به دوست تان بگویید که در این دوره درسنامه شرکت کند.


خان اول

خوب، شما فایل بسیار مهمی را از دست داده اید. زیاد وحشت نکنید. ابتدا یک نفس عمیق بکشید، حال به راه حل های ممکن فکر کنید. قبل از اینکه لباس رزم بپوشید و در نقش یک بازیافت کننده و جستجوگر فایل فرو بروید، یک بار دیگر با دقت پوشه ای که فایل را ذخیره کرده اید و همچنین سطل آشغال یا Recycle Bin کامپیوتر را کنترل کنید. شاید هم فایل اشتباها به پوشه دیگری منتقل شده باشد! بهتر است آن دور و اطراف را خوب بگردید. چیزی پیدا نکردید؟

۱- هر کاری را که در حال انجام آن با کامپیوتر هستید، متوقف کنید.

وقتی سیستم عامل شما فایلی را پاک می کند، در حقیقت تنها آدرس محلی که فایل روی هارد قرار داشته را به عنوان فضای خالی علامت گذاری می کند. فایل هنوز آنجا است، اما کامپیوتر شما همیشه از فضای خالی بیشتر استقبال می کند و فایل های جدید را دوان دوان روانه فضای خالی شده می کند. در صورتی که چنین اتفاقی برای محل دفن فایل بیفتد، کار بازیابی آن بسیار سخت تر می شود. این بدان معناست که شما باید کار با کامپیوتر را به حداقل ممکن برسانید. هر فایل جدیدی که ذخیره می کنید یا هر اطلاعات جدیدی که سیستم عامل روی هارد دیسک می نویسد، شانس شما برای بازیابی فایل تان کاهش می یابد.

۲- برنامه بازیابی مناسبی را انتخاب کنید.

ویندوز: اگر از ویندوز استفاده می کنید، خوشبختانه دامنه انتخاب برنامه بازیابی رایگان بسیار وسیعی در اختیار دارید. برخی از برنامه های قابل تامل مانند Undelete Plusیا PC Inspector File Recovery و Restoration انتخاب های کاملا مناسبی خواهند بود.

Undelete Plus یکی از راحت ترین رابط های کاربری را در این بین دارد و برای استفاده از آن مشکل چندانی نخواهید داشت. این برنامه همچنین سیستم فیلتر پیشرفته ای دارد که یافتن نوع خاصی از فایل را در میان انبار کاه فایل های پاک شده، راحت تر می سازد. ولی برخی می گویند دو برنامه دیگر، در یافتن و بازیابی فایل ها، بهتر عمل می کنند. نکته جالب بعدی، پرتابل بودن برنامه Restoration است، که آن را به یکی از همراهان جدایی ناپذیر یعنی کول دیسک شما تبدیل می کند.

اگر هم از این برنامه ها خوش تان نیامد، سری به Recuva بزنید و آن را امتحان کنید. چون به نظر می رسد برنامه قوی و قابل اعتنایی است. در هنگام از دست دادن اطلاعات حیاتی، چنگ زدن به هر ریسمانی برای نجات، خالی از فایده نخواهد بود.

همه سیستم عامل ها: اگر از سرو کله زدن با پنجره ترمینال یا خط فرمان سیستم واهمه ای ندارید، برنامه رایگان Photo Rec بدون وابستگی به سیستم عامل خاصی، انتخاب کاملا مناسبی به نظر می رسد. درست است که از نام برنامه به نظر می رسد که فقط با عکس ها سرو کار دارد، اما به خوبی از پس انواع فایل بر می آید.

TestDisk هم از برنامه های بازمتن قوی برای بازیابی فایل های گم شده است. این برنامه نه تنها می تواند به بازیابی فایل های پاک شده از هاردهای با فرمت های مختلف بپردازد، بلکه توانایی بازیابی و اصلاح سکتور بوت بسیاری از هاردها را هم دارا است.

۳ - فایل های تان را بازیابی کنید.

حال که ابزار مناسب را انتخاب کرده اید، زمان آن رسیده که هاردتان را برای یافتن اطلاعات گمشده زیر و رو کنید. مرحله اسکن و جستجوی هارد دیسک، بسته به برنامه مورد استفاده و حجم هارد، ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. بعد از اتمام اسکن، شما با لیست بلند بالا و نامرتبی از تعداد زیادی فایل روبرو هستید. البته بسیاری از این فایل ها چیزی بیشتر از فایل های سیستمی به درد نخور که خود سیستم عامل هنگام کار می سازد، نیستند. شما تنها به دنبال فرمت و نام مشابه با فایل های گم شده تان بگردید.

اگر فایل تان را یافته اید، تبریک می گوییم. در همین محیط برنامه می توانید پیش نمایشی از آن را ببینید و سپس آن را در محل مورد نظرتان کپی کنید.

مراحل یک تا سه را طی کرده اید و هنوز به نتیجه نرسیده اید؟ ممکن است تلاش دوباره با برنامه ای دیگر، شما را به مقصد برساند. اگر باز هم به نتیجه نرسیده اید، در خان دوم با ما همراه شوید تا کمی دقیق تر به قضیه نگاه کنیم و به دنبال راه حل های دیگری بگردیم.

خان دوم

در مرحله قبل آشنایی اولیه ای با مقوله بازیابی فایل داشتیم و با برخی از برنامه های کاربردی آن آشنا شدیم. حال بگذارید نگاه دقیق تری داشته باشیم به برخی مشکلات حادتر در این زمینه، شیوه های بازیابی و ابزارهایی که در این جستجو کاربرد دارند.

بازیابی اطلاعات از هارد دیسک با مشکل بوت یا کاملا پاک شده

از دست دادن اطلاعات فقط این نیست که یکی دو فایل را اشتباهی پاک کرده و آنها را از سطل آشغال سیستم هم بیرون بیندازیم. گاهی ممکن است به دلیل برخی اشتباهات یا مشکلات، تمامی اطلاعات هاردتان را به یکباره از دست بدهید. حتی در این حالت هم، هنوز می توانید از خیلی از برنامه های خان قبلی برای برگرداندن اطلاعات استفاده کنید. البته ابتدا باید هارد را بر روی یک کامپیوتر دیگر نصب کنید تا از طریق سیستم عامل کامپیوتر میزبان، به هارد پاک شده دسترسی داشته باشید.

اگر هم نمی دانید که چگونه باید هارد بدون بوت تان را به یک کامپیوتر دیگر وصل کنید، یا اینکه دسترسی به کامپیوتر دیگری ندارید، یک سی دی لایو لینوکس می تواند بهترین کمک برای نجات فایل های تان باشد.

عکس های گم شده را بازیابی کنید.

اگر به احیاء عکس های تان از حافظه آسیب دیده دوربین دیجیتال نیاز دارید، جای خوشحالی است که تقریبا همه برنامه های معرفی شده در خان اول، توانایی این کار را دارند. تنها کافی است قبل از باز کردن برنامه بازیابی مورد نظر، کارت حافظه آسیب دیده را با دوربین یا کارت خوان، به کامپیوتر وصل کنید. حال به همان شکلی که هارد دیسک سیستم تان را جستجو و زیر و رو می کردید، به جان کارت حافظه بیافتید و عکس ها را از حلقومش بیرون بکشید.

ممکن است برخی برنامه های اختصاصی بازیابی عکس مانند Zero Assumption Digita l Image Recovery هم بتوانند کمک خوبی در این مرحله باشند.

بازیابی اطلاعات از CD و DVDهای خش افتاده و آسیب دیده

اگر اطلاعاتی را که به دنبال آنها هستید، بر روی سی دی یا دی وی دی باشند، فرایند بازیابی به کلی متفاوت از شیوه های قبلی خواهد بود. برنامه رایگان CD Recovery Toolbox به صورت اختصاصی برای بازیابی اطلاعات بخش هایی از سی دی که قابل خواندن هستند طراحی شده، تا هر اندازه ای که ممکن باشد اطلاعات را از یک دیسک آسیب دیده بیرون کشیده و نجات دهد.

اگر این کار هم برای سی دی یا دی وی دی شما موثر نبود، بد نیست سری به برنامهCDCheck هم بزنید، که برای ۳۰ روز رایگان است.

اگر هنوز هم به دلیل خش های فراوان، با مشکل مواجه اید، بهترین راه حل، حذف این خش و خطوط از روی سطح سی دی است. یکی از روش های خوب برای این کار استفاده از تکه ای پنبه یا دستمال نرم به همراه کمی خمیر دندان است. هر چند در صورتی که به دنبال نتیجه بهتر باشید، باید کمی هزینه کرده و یک دستگاه خش گیر سی دی به همراه مواد ویژه همراه آن را از بازار تهیه کنید. البته یادتان باشد که این کارها را با مسئولیت خودتان انجام می دهید.

خان سوم

مراجعه به موسسات بازیابی اطلاعات.

اگر هیچ کدام از روش های گفته شده مشکل را برطرف نکرد می توانید به شرکت هایی مراجعه کنید که تخصص شان بازیابی اطلاعات است. آنها با دریافت هزینه با ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری تخصصی، کار بازیابی اطلاعات را انجام می دهند. شاید اطلاعات از دست رفته آنقدر اهمیت داشته باشند که دنبال چنین راه حلی بروید.

خان چهارم

علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد

جدا از بحث شیوه ها و روش هایی که تا اینجا صحبت کردیم، همیشه بهترین روش بازیابی اطلاعات، پیشگیری و پیشدستی با یک برنامه پشتیبان گیری کاربردی است. اگر اطلاعات شما به صورت خودکار بر روی ابزارهای پشتیبان گیری منتقل شوند، نسخه های پشتیبان تان مرتبا کنترل شده و بدون اشکال باشند و همیشه چند کپی مطمئن از فایل های پشتیبان تان داشته باشید، هیچ وقت به خود زحمت نمی دهید که با مشقت فراوان به دنبال بازیابی و باز پس گیری فایل های تان باشید.